İçinden geçmiş olduğumuz ve finansal belirsizliğin fazlaca olduğu bu günlerde, maddi birikimi olan yeni iş arayışı içinde iş yapma isteği duyan yatırımcılar; krizler her zaman fırsatları beraberinde getirir düşüncesinde iseniz bu makalemin, sizlerin ilgisini çekebileceğini düşünerek kaleme almak istiyorum.
Franchise almak önemli bir finansal yatırımdır. Bu yatırımı yapmadan önce çok dikkatli ve hassas olunmalı, çok ciddi bir araştırma süreci planlanmalı ve seçeceğiniz iş kolunun ve markanın uzun vadeli beklentilerinize uygunluğundan emin olmalısınız. Sürekli destek veren ve yatırımcılarının yanında olan işletmeleri değerlendirmelisiniz. Franchise sistemi uzun vadeli bir sözleşme içerir bu nedenle gelecekte de ilginizi çekebilecek bir iş olduğundan emin olmalısınız. Son yıllarda pek çok marka franchise sistemi ile büyümeyi tercih ediyor. Birçok yatırımcı adayı da franchise sistemine girerek, seçtikleri markaların bilinirliliği, gücü, sağladığı destek ve tecrübelerinden yararlanmayı öncelikle tercih ediyorlar. Benim burada dikkat çekmek istediğim en önemli araştırmanın, markanın karlılığı yönünde yapılacak çalışmalar olması bu yönde çalışma ve araştırmaların çok yönlü olarak değerlendirilmesinin gerekliliği yönündeki uyarılarım olacaktır. Yeni bir iş kurmak istiyorsanız, franchising sistemi en doğru seçenektir. Hemen hemen her sektörde uygulanması sebebi ile çok çeşitli seçenekleri barındırmaktadır. Peki, onu nasıl daraltır ve nihayetinde sizin için en iyisine nasıl karar verebilirsiniz?
Franchise sistemi ile, kendi işinizin patronu olurken, bilinen ve kabul gören bir markanın, beğenilen ürünleri veya hizmetlerinin avantajlarından yararlanırsınız. Ancak yine de çok çaba sarf etmeniz gerektiğini bilmelisiniz. Bu nedenle tutkularınıza ve becerilerinize uygun olanı bulmak önemlidir. Sektör ve marka araştırması yaparken kendinize şu soruları sormalısınız;
Kişisel hedeflerim neler?
Herkesin girişimci, yatırımcı olmak için farklı motivasyonları vardır. Bir iş kurmayı veya bir franchise satın almayı düşünmeden önce kendinize, hedeflerinizin ne olduğunu sorgulamalısınız. Para kazanmak mı, evde daha fazla zaman geçirmek mi, yoksa kariyerinize girişimci, yatırımcı olarak devam etmek mi istiyorsunuz? Kişisel hedeflerinizi belirlediğinizde, seçeceğiniz sektör ve markanın bu hedeflerinize ulaşmak için uygun olup olmadığına karar vermek daha kolay olacaktır.
Hangi sektörde iş yapmak istiyorum?
Franchisee sistemi, fast food restoranları ve kafelerle sınırlı değildir. Franchising sistemi hemen hemen her ürün veya hizmet kategorisinde uygulanmaktadır. Emlak, eğitim veya üniversiteye hazırlık, temizlik veya temizlik hizmetleri, restoranlar ve perakende satış, sağlık ve güzellik, vb. diğer akla gelebilecek birçok kategoride bir franchisee yatırımcısı olabilirsiniz.
Güçlü yönlerim neler?
Başarılı franchisee’leri incelediğimizde, kendilerine uygun olan işi severek yaptıklarını gözlemleriz. Franchise sisteminde her konuda uzman olmak gerekli değildir. Çalışanlarına liderlik edebilme, onları tamamlama ve kontrol edebilme yeteneklerine sahip olmak yeterlidir. Diğer konularda seçtikleri markanın sistemi onları destekleyecek ve yönlendirecektir. Marka seçerken hangisinin sizin için uygun olduğuna karar vermek bu sebeplerle önemlidir.
Bu işi kaç yıl yapabilirim?
Birçok franchise sözleşmeleri çok yıllı sözleşmelerdir. Bazıları beş yıl kadar kısa veya 20 yıl kadar uzun olsa da, bir franchise sözleşmesinin ortalama süresi 10 yıldır. Franchise sözleşmesinden çıkmak veya markalara göre zorluklar barındırabileceğinden, bu fırsatı uzun vadede taahhüt ettiğiniz anlamına gelir. Burada sözleşme süresi dolmadan devretme hakkı olup olmadığı araştırılmalı ve koşulları öğrenilmelidir.
Yatırım bütçem nedir?
Franchise maliyetleri sektöre ve iş modeline göre büyük farklılıklar gösterir. Bazı ön ödeme ücretleri 10.000 doların altındayken, diğerleri 1 milyon doların üzerinde olabilir. Bir franchise satın almadan önce, ilk yatırımınızı, gelirinizi, yaşam tarzınızı ve yatırımınızın geri dönüşünü ve sizi rahatsız etmemesi için, diğer finansal getiriler ile karşılaştırmalısınız. Ne kadar yatırım yapmak istediğinizi ve kısa ve uzun vadeli hedeflerinize ulaşmanıza neyin yardımcı olacağını belirlemeniz gerekir.
Bazı franchisor’lar, franchisee alanlarının sektörel iş deneyimine sahip olmasını isteseler de başarılı olmak için, temel iş bilgisine ve girişimcilik dürtüsüne sahip olmak daha önemlidir. Birçok franchisor, pazarlama, müşteri hizmetleri, ilişkileri ve satışlardan anlayan ve satışlarının artırılması yönünde çaba gösteren ve işi ile sürekli ilgilenen franchisee ister. Bir franchise sistemine karar vermeden bir kez daha önce kendinize; hedefleriniz, güçlü yönleriniz, arzu ettiğiniz iş alanı, günlük operasyonlara ne kadar dahil olmak istediğiniz ne kadar para yatıracağınız ve yapılan satışların getirisi karlılığının beklentilerinizi ne kadar karşılayacağı hakkında özel sorular sorun.
İlgilendiğiniz alanı ve iş modelini daralttıktan sonra, belirli bir marka seçmenin zamanı geldi. İşte kararınızda göz önünde bulundurmanız gereken bazı faktörler.
Bir franchise satın almanın en büyük faydalarından biri, markanın yarattığı sistemdir. Franchise vereninizin bilgisinden ve rehberliğinden yararlanıp ve sistemin desteklerini doğru değerlendirmelisiniz. Seçiminiz doğru yaptıysanız sisteme güvenmek ve bu yönde gerekenleri istenilen şekilde uygulamalısınız.
Franchise verene ilk araştırmalarınızı yaparken, talebinizi nasıl ele aldıklarını ve sizi nasıl değerlendirdiklerine dikkat ediniz.
Sistemlerine yatırımcı seçerken belirli prensip ve kriterleri var mı? Sorularınıza tatmin edici hızlı ve eksiksiz cevap veriyorlar mı? Bu ilk ilk temaslar, franchise verenin işi nasıl yürüttüğüne dair bir fikir edinmeniz için çok önemlidir.
Potansiyel franchise vereninizin sizden ne beklediği konusunda net olmalısınız. Sözleşme imzalamadan önce anlaşmanın markayı ve sistemi korumak için hazırlandığını bilmelisiniz. Burada araştırmanız ve hassas olmanız gereken konunun, imzalanacak sözleşmenin içerisinde saklanan centilmenliğe aykırı tuzaklar barındırıp barındırmadığı olmalıdır. Taahhüde hazır olup olmadığınıza karar verdikten sonra franchise vereninizin belirlediği beklentileri karşılayıp karşılayamayacağınızı bilmelisiniz. Franchisee ilişkinizin, uzun vadeli bir ortaklık olduğunu kabullenmelisiniz.
Franchise markasına karar vermeden önce, operasyon, satış, pazarlama ve tanıtım gibi konulardaki yaklaşımlarını değerlendirin. Bu yöntemlerin mevcut pazarda başarılı olup olmayacağını ve taktikleri ve kampanyaları karşılayıp karşılayamayacağını düşünün.
Bir franchise hakkında bilgi edinmenin en iyi yolu, doğrudan Franchise sistemi içindeki diğer yatırımcılarla konuşmaktır. Onlara, franchise verenin destekleri, lisans ücretleri ve ödemeler konusundaki stratejileri, bölge ve alan koruma konusundaki yaklaşımlarını sorgulayın.
Franchise sözleşmesi, franchise veren ile bir franchise alan arasında ilişkileri, yükümlülükleri, izinleri ve işletme kısıtlamalarını özetleyen bağlayıcı bir yasal belgedir. Ayrıca, tutarlar veya yüzdeler ve ödeme sıklığı da dahil olmak üzere, franchise alanın franchise verene ödeyeceği ücretlerin belirtmelidir.
Özetlemek gerekirse; Franchise sistemine dahil olmak önemli bir finansal yatırımdır. Bu yatırımı yapmadan önce dikkatli olmalısınız. Bir iş planınız olmalı, yukarıda anlatmaya çalıştığım konularda nelere dikkat etmeniz konusunda zorlanıyorsanız, uzmanından destek almalısınız. Paylaşmak istediğim önemli bir görüşüm ise, ‘’Kazandırmayan Hiçbir Sistem ve Marka Franchise edilmez.’’ Bu edilmiyor anlamına gelmez. İyi değerlendirmek, incelemek ondan sonra karar vermek gerekir.
